an attempt part 3

PULTAYM ang tawag nila doon. Ang lubusang pag-aalay ng panahon sa paglilingkod, ang pagyakap sa simpleng pamumuhay at puspusang pakikibaka, pagpapaloob sa pambansa demokratikong kilusan. Sa isang liham ng pagpapaalam, inilahad niya ang mga kontradiksyong nagtalo sa kamalayan at ang matinik na prosesong nagbigay sa kanya ng sapat na tatag upang makapagdesisyon at panghawakan ito. Dumalang ang mga panahong kami’y nagkasama at nagkatalakayan.

Naghanap at nangulila nga ba ako sa kanyang katauhan? Sa mga payak na kapaliwanagan at matiyagang pagbibigay kaalaman? --- Iniisip ko ngayon.

Nalaman ko na lamang mula sa kanyang magulang na siya’y tuluyan nang sumampa sa kanayunan at hindi na kami nagkakumustahan o nagkita man lang. Naging emosyonal ang pagtanggap ko sa balitang ito. Awa sa kanyang magulang at pagkadismaya sa kanya. Anong klaseng anak ang pinag-aral ng magulang at mauuwi sa pagiging rebelde?

“Kasama, malalim na naman ang nilalakbay ng isip mo, ah – umaga na’t tama na’ng panaginip!” pagbibiro ng isang kasama.

“Ah?! Wala…este, naaalimpungatan lang. Siyanga pala, Kas, puwede bang matanong kung may kilala kang isang kasama na …”

Naugnayan muli ako sa pamamagitan ng aming unyon na may prinsipyong tunay, palaban at makabayan. May matinding laban noon para sa CBA na nauwi sa sunod-sunod na pagkilos hanggang humantong sa welga. Nahasa ang pagiging lider ko – natutong maging mabalasik sa paggigiit ng aming mga karapatan sa kapitalista at pulis/militar at naging masigla sa pagtugon sa mga pag-aaral at paglalagom sa inilunsad naming laban. Sa loob ng panahong ito, ako’y masikhay na tumutupad ng mga gawain sa kilusang lihim at nagpapanibagong hubog sa panindigan at pananaw ng tunay na proletaryado.

Umabot ng tatlong buwan ang aming organisadong pag-aaklas bago nagpahinuhod ang kapitalista, kinansela ang lahat ng kaso sa korte at itinuloy ang CBA kasabay ang pagpapaloob sa MOA.

Tulad ng binhing matagal nang itinanim, inalagaan ngunit noon pa lamang napayabong, masasabing pag-aani ang panahong iyon – lubusan kong naunawaan at ipinaloob ang aking sarili sa anti-imperyalista, anti-pyudal at anti-pasistang laban ng sambayanan at ang pangangailangan ng radikal na pagbabago – ang rebolusyon. Hindi na ako bumalik sa trabaho at pormal na nagpahayag ng kahandaang mag-PULTAYM sa Bagong Hukbong Bayan. Ahh, kataas-taasang pagpupugay sa abanteng destakamento – ang militante at palabang manggagawa – tagapaglikha ng yaman na mapagpasyang kakalag sa tanikala ng pagsasamantala at kahirapan.

Ilang buwan ang nakalipas mula nang ako’y pormal na nakapagmungkahi na makita’t makausap ang kasamang naging importanteng bahagi ng aking buhay sa rebolusyon. Iniisip ko siya ngayon – uli. Ilan na bang taon ang namagitan sa akin at ang dating matalik na kaibigan? Malalaman pa ba kaya niya…?

“Nagpaabot ng sulat ang aming yunit sa larangang maaaring kinabibilangan o kaya’y dating kinilusan ng sinasabi mong kasama.” Ito ang naging tugon sa aking mungkahi. “Ka Sam daw ang pangalan niya.”

Muli’y nagmungkahi ang aking yunit ng isang pulong upang kami’y magkausap at positibo naman ang tugon. Excited ang mga kasama na makilala si Ka Sam dahil bahagi siya ng aking kasaysayan sa pakikibaka. Mayaman na daw ito sa karanasan dahil ilang taon na rin sa AS. Masikhay sa paggampan sa rebolusyunaryong gawain sa mga dati at bagong baseng masa at palagiang kinakakitaan ng kasiglahan at kagalakan sa piling ng masa. CO na ito sa isang yunit sandatahan. At parating sila ngayon…

SERYOSO pa rin ang kanyang mukha, kita ang malusog na pintog ng kayumangging balat na bilad sa init ng araw at masayang kislap ng mata – indikasyon ng malalim na dedikasyon sa gawain. Ayon sa aking naalala, walang gaanong nabago sa balingkinitang pangangatawan at katamtamang haba ng buhok na palaging nakatirintas.

Nataranta ‘ata ako’t natulala at binalingan ng tuksuhan ng mga kasama. Kami’y nagkaharap at … naputol ba ang dila ko?!

“Kumusta, kas?” kaswal ang tinig niya. Para bang noong isang araw lang kami nagkasama at ngayo’y nagkita muli, sa halip na limang taong pagkakaputol ng ugnayan dahil sa distansya at pagkakaiba ng pampulitikang kamulatan at oryentasyon.

Gayunman, sa kanyang mga mata makikita ang kagalakan sa aming pagtatagpo. Napalundag ang aking puso – tila gusto kong humiyaw, lumukso at … humagulhol sa matinding kasiyahan. Ginagap ko na lamang muna ang kanyang kamay sa isang mahigpit na pakikipagdaop, ahhh, may oras naman upang isa-isang ipamalas ang lahat ng nararamdaman ko. May sapat pang panahon upang talagang makapag-kumustahan.

Aniya, “Hindi bigo ang paghihintay ng malawak na masa ng sambayanan at ng proletaryong hukbo para sainyo, Kasama!” -30-

an attempt part 2

Hanggang ngayon, nais kong batukan ang sarili ko sa pandudustang ipinataw ko sa kanyang marangal na pagpupunyagi. Sa kabila naman noon, nagpatuloy siya – mga pag-aaral, pag-oorganisa, pagsali sa mobilisasyon at integrasyon. Nakatiim-bagang at madilim ang paningin habang isinasalaysay ang tungkol sa pagtaas ng matrikula at iba pang bayarin sa eskwelahan at ang pananakot ng administrasyon sa mga progresibong organisasyon ng estudyante; mga manggagawang naka-welga sa kanilang pagawaan na nagsusulong ng tunay, palaban at makabayang unyonismo at ipinaglalaban ang dagdag sa sahod, kaseguruhan sa trabaho at lehitimong karapatan sa loob ng pagawaan na sa kabila nito’y tinatapatan ng mga goons at kasong kriminal; mga magsasakang walang sawa sa pagsulong para sa tunay na reporma sa lupa at walang awang pinaparatangan ng mga militar at grupong para-military; mga kabahayan ng mga iskwater na dinedemolis. Ito ang direktang resulta ng buo-buong pag-implementa ng gobyerno liberalisasyon, deregulasyon at pribatisasyon alinsunod sa ‘programang globalisasyon’ na dikta ng imperyalistang US sa pamamagitan ng IMF-WB. Kung kaya, patuloy ang ating bansa sa pagiging ‘export-oriented, import-dependent.’ Lubog sa utang, lubog sa krisis.

Ang mga Growth corridors at Export Processing Zones ay siyang pinaglalagakan ng sobra-sobrang kapital na ang lupaing pinagtatayuan nito’y resulta ng land-grabbing sa mga magsasaka. Labor-only contracting, ‘cheap labor’ at ‘no union, no strike policies’ ang

iniimplementa upang pang-akit sa investors. Edukasyong alinsunod sa maka-imperyalistang kurikulum upang makapaghubog pa ng mura at siil ngunit skilled na mga manggagawa. Siyempre pa, nariyan ang pulis at militar na mang-aagaw ng badyet na nakalaan sa edukasyon at iba pang batayang serbisyong panlipunan -oryentasyon sa kanila ay ipagtanggol ang mamamayan, ngunit sa iilang pulitiko at kapitalista nagpapakatuta. Samantala, naririyan palagi ang puwersa armada ng US upang sumuporta sa pagmomodernisa nito na ang totoo’y tine-train para manguna sa mga giyerang kanilang inuukit para sa patuloy na pangongolonya. Bagsakan nga naman ng surplus products nila, kuhanan pa ng raw materials at cheap labor. Kinukondisyon nila ang utak at paniniwala ng mamamayan ng bansa hanggang sa maging pala-asa at pala-samba sa kanila.

Masyadong nakaugat na sa ating lipunan ang pagiging kolonya nito sa mga kapitalistang bansa, partikular na sa US at ito ay mapapatunayan ng mahabang kasaysayan ng pagsasamantala at krisis.

“ Which all adds up to one thing – kanser ang sakit ng ating bayan! Kanser mula sa imperyalismo, burukrata-kapitalismo at pyudalismo na sa napakatagal na panahon ay siyang dahilan ng pagiging mala-kolonyal at mala-pyudal ng ating panlipunang sistema. Paghahari, pang-aapi at pagpapakasasa ng iilan sa masaganang yaman ng ating bansa habang pagkalubog sa kumunoy ng kahirapan ng batayang masa at panggitnang puwersa sa lipunan.”

Ahhh, kinakailangang magmulat, mag-organisa at magpakilos ng malawak na masa upang isulong ang kanilang mga interes at karapatan. Ang pagkakaisa ng sambayanan ay siyang magiging mapagpasya upang mabago ang lipunan. At paano nga ba ito mababago?

“Rebolusyong pambansa demokratiko ang katangian, radikal dapat ang pagbabago at hindi lamang reporma.

“Tayo ay nasa isang tunggalian – tunggalian ng uring nagsasamantala at pinagsasamantalahan. Sa mapagpasyang pagkakabuklod ng lahat ng uring inaapi at dinudusta na ibagsak, durugin ang naghaharing uri at ang bulok na sistema ang tanging solusyon upang tayo’y tumungo sa isang lipunang walang konsepto ng pribadong pag-aari at kapital.

“Sa pagtataguyod nito, kailangan ang armado at parliamentaryong porma ng paglaban. Nasa kanayunan ang pinakamahinang kawing ng kaaway – kaya ang ating hukbo sa digmaan

ay doon nakabase. Sa pamamagitan ng pambansa demokratikong prente, kinukubkob naman natin ang kalunsuran na siyang nagkokonsolida sa lahat ng sektor na kalahok sa rebolusyon.

“At hindi naman basta lamang insureksyon, krimen o terorismo - pinag-aaralan ang mga taktika at istratehikong kondisyon sa paglulunsad nito. Ang Partido Komunista ang siyang kataas-taasang organo na gumagabay sa pangkalahatang programa at estratehiya ng laban. Pinapalaganap nito ang prinsipyong MLKMZ na inuugnay sa lahat ng gawain sa ideolohiya, pulitika at organisasyon.

“Matagalan ang digmaan, ngunit ang relatibong krisis na dulot pandaigdigang sistema ng imperyalismo ang siyang magdudulot ng matinding kahirapan na tutulak sa daan-libong mamamayan na magpunyagi at lumaban. Walang ibang patutunguhan ang mamamayan kundi ang pagkamit ng tagumpay!”

Ang lahat ng kanyang pinapaliwanag ay aking pinakikinggan at inaangkupan ng tamang tugon na sumasang-ayon subalit hindi lubusang umiintindi at nagsusuri. Adbenturismo pa nga ang umiral na palagay sa akin. Isang exciting na pangyayari sa buhay na puwedeng isalaysay sa malayong hinaharap sa iyong mga anak at apo. Sakripisyo’t kamatayan ang mga sukatan ng pinagsasabi niyang ito. Ganoon pa kababaw ang pagsusuri ko at hindi gaanong pinag-ukulan ng lubhang pag-aalala. Likas na pasibo at konserbatibo – wala ring bahid ng pag-aalala ang dumapo sa aking damdamin na delikado ang kanyang napasukan o na siya’y maaring dakpin, lapastanganin – patayin ng pulis o militar dahil sa pagkakasangkot sa rebelyon. Nalulong sa burges at pyudal na pag-iisip at pasibong pamumuhay, ako’y isa sa napakaraming mulat na nagbubulag-bulagan.

Paulit-ulit ko ngayong tinatanong sa sarili kung ano kaya ang nangyari kung marahas akong nagbawal sa kanya noong mga panahong angkin ko pa ang kanyang pagtingin.

an attempt

SA PAGTATAGPO

Matagal ko na ring inasam na siya’y muling makita’t makausap. Ang seryosong mukha na bigla na lamang ngingiti ng ubod tamis sa pagkakataong makapaglahad ng kanyang kwento tungkol sa sari-saring masa na nakapiling at lubos na pinaglilingkuran. Ang tinig na palaging may bahid na pait at pang-uyam sa mga naghaharing uri na nagpapataw ng kalbaryo ng kahirapan sa sambayanang pinag-uukulan ng lubusang pagmamahal.

Sa bawat pagbabalik-tanaw, muli kong naririnig ang kanyang propaganda hinggil sa kabuktutan ng panlipunang sistema. Muling tumatagos sa aking kamalayan ang mga realidad na nakapalaman sa bawat ideyang kanyang isinasawalat… upang ako rin ay mamulat … upang ako’y mahikayat…

“Maunlad?! Maunlad ba’ng tawag mo diyan? Ilang magsasaka ba ang inagawan ng lupa para lamang sa mga golf courses at commercial establishments na iyan? Libu-libo! At ilan naman ba ang nagmamay-ari ng mga iyan? Isa, dalawa, tatlong mayayamang gahaman sa tubo!

“Tayo ba’y nakakapasok sa mga establisyementong iyan? Hindi! Bilang binabarat na manggagawa lamang na binabanat ang lakas paggawa upang kumita ng doble-dobleng tubo…

“Kung hindi ba naman ulupong ang papet na estado sa mga ‘land reform programs’ na iyan, ang nangyayari, imbes na magkaroon ng sapat na lupang sasakahin ang mga magsasaka, ‘land grabbing’ at ‘land use conversion’ ang kinakalabasan para sa makasariling interes ng panginoong maylupa at kasosyo nilang mga monopolyo kapitalista. Ginagamit pa nila ang mga manggagantsong DAR at DENR para dito!”

Noon pa man, ang pagdadalamhati niya sa masa ng sambayanang inaapi’t pinagsasamantalahan ay lubos at walang halong pagkukunwari .

Ngunit ito’y mga pahayag na tinagurian kong walang modo at respeto sa mga nakakataas sa gobyerno. Mga pananalitang nakapaloob ang hubad na katotohanan ngunit malimit na pinalalampas sa kabilang tenga.

“ Ano bang sumaksak sa kukote mo’t bigla kang naging ganyan, ha?” ang tanong ko

“Hindi ka naman inaano ng mga iyan – inaaway mo?”

“ Kailangan tayong mamulat sa totoong nangyayari sa ating lipunan! Kailangang alamin natin kung bakit sa kabila ng ating mga pagsisikap na makatapos mag-aral, magkayod-kabayo upang umasenso ay wala! Walang nagbabago! Totoo bang mga batugan tayo at ayaw umasenso? Simpleng crab mentality ba ang problema ng sambayanan?” sumbat niya.

“ Ikaw! Mga katulad mo ang problema sa lipunan - mga walang magawa kundi magreklamo, mang-alaska at hindi makuntento!”

Ang kanyang tugon ay ang nag-uunahang pag-agos ng luha sa pisngi …

YOU GO ON

You go on with your youthful idleness:
Gathering firewood inside the house
From your books you think we can eat
And planting rice in your sleep.

As you become one like the ash
You feel like the firewood in the stove
So I cook rice early
Before you even realize it.

You go on with your walking around
while sitting.
As I become one like the earth,
All would be alright and nice and enough
for this burning
When at last you eat, there will be warn rice in the pot.

Pebreo 17, 2000

KASAMA

Sa aking paglalakbay
Sa pakikibaka at buhay
Ngayon lamang natanto
Ang isang tulad mo

Sa mapanganib at marahas
Na landas ng digmaan
Ngayon lamang sumilay
Ang kasiyahang walang kapantay

Sa paggapi sa mga kontradiksyon
At pagpapanibagong hubog
Ngayon lamang nakawari
Ng katuwang sa pagpupunyagi

Tayo’y pwersa ng pagbabagong tunay
Tayo’y hukbo ng sambayanan
Tayo’y proletaryado na nagtataglay
Ng mataas na pampulitikang kamalayan

Ang rebolusyunaryong landas
Na ating tinatahak
Ang nagbigay daan
Sa ating pagtatagpo

Ang damdaming makabayan
At pagiging mapagmahal
Sa masa ng sambayan , ang nagluwal
Sa magiliw na pagtitinginan.

Tayo ngayo’y magsasabay
Sa daluyong ng aklasan
Kontradiksyon at tunggalian
Ay pangingibabawan

Rebolusyunaryong diwa
Lagi’t lagi ang gabay
Upang tayo’y magkasama
Hanggang sa tagumpay!

Sept. 26, 2002

TANGLAW

Sa gitna ng pagod at kahirapan

Pag-asa kang sa puso’y sumilay

Nasa isip ka habang nagsisikhay

Sa paglilingkod sa sambayanan.


Matarik at masalimuot ang landas ng digmaan

Puno ng tinik ang daan tungong tagumpay

Kamatayan man ang kahahantungan

Pag-ibig na taglay ang nagbibigay katatagan


Tayo man ay magkawalay o di na matugunan,

Ang aking abang alay na pagmamahal

Tuloy pa rin ang buhay sa aklasan,

Rebolusyunaryong ambag higit na ipagpupugay!

May 7, 2002

UNSOLICITED

Sometimes, unsolicited you enter my mind
….

Asking myself questions ---


Those that only linger on my subconscious
….


I don’t want you on my mind
….

Because, answers arise --- also unsolicited


To turmoil my mind
….


I only want to hold steady on concrete principles
----

Involve myself on the dialectic process of --- learning


And probably loving
----


But unsolicited, you enter my mind
----

making me yearn for something ---


I know will never, ever be possible
….


Would you give me unsolicited advise


On how to banish you on my mind???


April 10, 2002 - iniisip ko siya … nakakatawa pero ano ba? Gulo na talaga ang utak ko ---- EWAN!